Co to jest TBW (Total Bytes Written)?

TBW, czyli Total Bytes Written, to parametr określający, ile danych można zapisać na dysku SSD przez cały okres jego użytkowania. Im wyższy TBW, tym większa trwałość nośnika - szczególnie istotna w środowiskach firmowych, gdzie dzienny zapis liczony jest w setkach gigabajtów. Choć użytkownik domowy rzadko przekroczy limit TBW, dla profesjonalistów wybór odpowiedniego modelu z wysokim TBW może zadecydować o stabilności systemu i braku awarii. Warto kontrolować zużycie TBW i korzystać z narzędzi monitorujących, a także ograniczać zbędny zapis, by maksymalnie wydłużyć żywotność dysku.

Czym jest TBW - Total Bytes Written?

TBW (Total Bytes Written) oznacza całkowitą liczbę bajtów, jaką można zapisać na danym nośniku SSD w trakcie jego całego cyklu życia. Jest to wartość określana przez producenta i wyrażana zwykle w terabajtach (TB). Po przekroczeniu tej wartości nie oznacza to, że dysk przestaje działać natychmiast, ale znacząco wzrasta ryzyko wystąpienia błędów zapisu, degradacji komórek pamięci NAND oraz ogólnego spadku niezawodności.

W przeciwieństwie do dysków twardych (HDD), które opierają się na wirujących talerzach i głowicach magnetycznych, dyski SSD korzystają z pamięci flash, która ma ograniczoną liczbę możliwych cykli zapisu. TBW pozwala oszacować, ile realnie można na takim dysku zapisać danych, zanim zacznie on ulegać degradacji.

Przykład: dysk o TBW równym 600 TB oznacza, że można na nim zapisać 600 terabajtów danych - niezależnie od tego, ile razy dany plik zostanie nadpisany czy usunięty.

Zastosowanie TBW w różnych rodzajach dysków

Parametr TBW stosowany jest niemal wyłącznie w dyskach SSD - zarówno tych przeznaczonych dla użytkowników domowych, jak i profesjonalnych. Można go spotkać w:

• dyskach SATA 2,5 cala (np. Samsung 870 EVO),
• dyskach M.2 NVMe (np. Kingston KC3000, WD SN570),
• serwerowych dyskach U.2/U.3/PCIe (np. Samsung PM9A3, Intel D7-P5510),
• SSD do zastosowań przemysłowych (np. Micron 7400 MAX).

Producenci najczęściej podają TBW w dokumentacji technicznej produktu. W dyskach konsumenckich typowe TBW to np. 150–600 TB dla modeli 1 TB. W modelach serwerowych wartość ta potrafi przekraczać 10 000 TB dla pojemności rzędu 4–8 TB.

Dlaczego TBW ma znaczenie dla użytkownika?

Z punktu widzenia użytkownika, TBW pozwala:

• przewidzieć czas życia dysku SSD przy konkretnej intensywności użytkowania,
• porównać różne modele SSD pod kątem trwałości,
• zaplanować wymiany dysków w środowisku produkcyjnym,
• zrozumieć ograniczenia gwarancji - producenci często kończą gwarancję po przekroczeniu TBW, nawet jeśli czasowo nadal obowiązuje.

W praktyce, użytkownik domowy, który zapisuje około 20–50 GB dziennie, wykorzysta 600 TB dopiero po ponad 30 latach. Jednak dla środowisk IT, np. backupów, pracy z masywnymi bazami danych lub edycji wideo w 4K, ten limit może zostać osiągnięty w ciągu 2–5 lat.

Jak przeliczyć TBW na realne użytkowanie?

Aby ocenić, jakiego TBW potrzebujemy, warto znać średnią ilość zapisywanych danych dziennie.

Przykład obliczeń:

• Średni dzienny zapis: 100 GB,
• Rocznie: 100 GB × 365 dni = 36 500 GB = 36,5 TB,
• W ciągu 5 lat: 182,5 TB.

Dysk o TBW równym 200 TB zapewni w tym przypadku bezpieczne użytkowanie przez 5 lat. Oczywiście lepiej przyjąć margines bezpieczeństwa i wybrać model o TBW minimum 250–300 TB.

Porównanie TBW wybranych dysków SSD

Zestawienie pokazuje, że profesjonalne nośniki oferują znacznie wyższe wartości TBW, czyniąc je bardziej odpornymi na intensywne użytkowanie.

TBW vs DWPD i MTBF - jak interpretować te parametry?

Poza TBW, producenci podają także DWPD (Drive Writes Per Day) i MTBF (Mean Time Between Failures). Te parametry uzupełniają się i pozwalają bardziej kompleksowo ocenić trwałość dysku.

• DWPD określa, ile razy dziennie można zapisać pełną pojemność dysku przez cały okres gwarancji. Dla 1 TB dysku i DWPD = 1 przez 5 lat daje to TBW = 1 TB × 365 dni × 5 lat = 1 825 TB.
• MTBF to prognozowany czas bezawaryjnego działania, np. 2 000 000 godzin. Choć MTBF brzmi imponująco, ma bardziej teoretyczne niż praktyczne zastosowanie i nie mówi nic o zapisie danych, a jedynie o potencjalnej długości działania przy założeniu idealnych warunków.

W środowiskach serwerowych DWPD bywa znacznie bardziej użytecznym wskaźnikiem niż TBW, ponieważ pozwala szybciej ocenić, czy dany model wytrzyma dzienny wolumen pracy. Dla systemów backupowych, baz danych czy wirtualizacji wybór SSD o DWPD na poziomie 3–5 to standard.

Jak sprawdzić aktualne zużycie TBW?

W systemie operacyjnym można monitorować zapisane dane przy pomocy narzędzi diagnostycznych:

• CrystalDiskInfo (Windows) – pokazuje całkowity zapis (Host Writes),
• Samsung Magician – dla użytkowników dysków Samsung,
• Smartmontools (Linux) – szczegółowe dane SMART,
• Kingston SSD Manager, WD Dashboard, itp.

Dzięki tym programom można określić, ile danych zostało już zapisanych, i porównać to z deklarowanym TBW producenta.

Jak wydłużyć żywotność SSD i niepotrzebnie nie zapełniać TBW?

Aby zmniejszyć zużycie TBW i wydłużyć czas eksploatacji nośnika należy:

• unikać zbędnych operacji zapisu (np. zapisywania plików tymczasowych na SSD),
• przenieść cache przeglądarki i plików tymczasowych na inne dyski,
• używać trybu hibernacji oszczędnie (tworzy duże pliki przy każdym użyciu),
• w systemie Linux – ograniczyć częstotliwość zapisu logów (systemd-journald),
• regularnie wykonywać kopie zapasowe, najlepiej na osobnym urządzeniu (np. NAS QNAP),
• wykorzystywać RAM jako bufor do operacji intensywnych na plikach tymczasowych.

Wybór SSD z wysokim TBW w środowiskach firmowych

W firmach, które obsługują intensywne operacje na danych – takie jak analityka big data, obróbka wideo 8K, wirtualizacja, bazy danych czy ciągły backup - TBW staje się jednym z głównych kryteriów wyboru dysku. Przykładowo:

• serwer backupu może zapisywać dziennie kilkaset GB danych - oznacza to roczne obciążenie przekraczające 100 TB,
• środowisko wirtualizacji VM (np. z VMware lub Proxmoxem) generuje ciągły zapis danych ze snapshotów i logów maszyn wirtualnych,
• serwer aplikacji korzystający z bazy danych z tysiącami zapytań na sekundę potrzebuje nośnika, który utrzyma integralność zapisu.

W takich przypadkach stosowanie SSD klasy enterprise z TBW rzędu kilku tysięcy TB, a często nawet >10 000 TB, jest uzasadnione zarówno ekonomicznie, jak i operacyjnie - minimalizuje ryzyko awarii, skraca przestoje i ogranicza konieczność częstej wymiany nośników.

Podsumowanie

Parametr TBW określa trwałość dysku SSD poprzez wskazanie, ile danych można na nim zapisać przed naturalnym zużyciem komórek pamięci. Jego wartość różni się w zależności od zastosowań – w środowiskach profesjonalnych warto inwestować w dyski z wysokim TBW, by zapewnić długotrwałą i stabilną pracę. Wiedza o TBW pozwala przewidzieć moment wymiany dysku i zminimalizować ryzyko utraty danych. Do pełnej oceny nośnika warto analizować także DWPD, MTBF i specyfikacje kontrolera czy pamięci NAND.

Opracowano na podstawie:

• euro.com.pl, Co to jest TBW i co oznacza w przypadku dysków SSD?, https://www.euro.com.pl/artykuly/wszystkie/artykul-co-to-jest-tbw-i-co-oznacza-w-przypadku-dyskow-ssd.bhtml, Data publikacji: 2025.03.27, Data odczytu: 2025.05.10
• morele.net, TBW - co oznacza w przypadku dysków SSD, https://www.morele.net/wiadomosc/tbw-co-oznacza-w-przypadku-dyskow-ssd/21978/, Data publikacji: 2023.11.16, Data odczytu: 2025.05.10
• ceneo.pl, TBW. Co to znaczy w kontekście dysków SSD?, https://magazyn.ceneo.pl/artykuly/tbw-co-to, Data publikacji: 2022.08.11, Data odczytu: 2025.05.10
• ckziumragowo.pl, Total Bytes Written, https://ckziumragowo.pl/technik-informatyk/utk/ssd/tbw, Data publikacji: 2022.02.22, Data odczytu: 2025.05.10
• instalki.pl, Jak sprawdzić zużycie dysku SSD i inne dane na jego temat?, https://www.instalki.pl/news/hardware/jak-sprawdzic-zuzycie-dysku-ssd-i-inne-dane-na-jego-temat/, Data publikacji: 2021.10.20, Data odczytu: 2025.05.10
• kingston.com, Understanding SSD endurance: TBW and DWPD, https://www.kingston.com/en/blog/servers-and-data-centers/understanding-ssd-endurance-tbw-dwpd, Data odczytu: 2025.05.10
• lenovo.com, Lenovo Enterprise Capacity Solid State Drives, https://lenovopress.lenovo.com/tips1297-enterprise-capacity-ssd, Data odczytu: 2025.05.10
• crucial.com, Untimate guide to enterprise SSDs, https://eu.crucial.com/articles/about-ssd/enterprise-ssds-ultimate-guide, Data odczytu: 2025.05.10
• westerndigital.com, Matching SSD Endurance to Common Enterprise Applications, https://documents.westerndigital.com/content/dam/doc-library/en_us/assets/public/western-digital/collateral/tech-brief/tech-brief-matching-ssd-endurance-to-common-enterprise-applications.pdf, Data odczytu: 2025.05.10